Mỗi khi có đàn tràng
cúng tế, là chúng lần mò
cùng đến, để rồi chóp lộc
cúng cơm, mỗi khi có kẻ
ngồi đồng, hay có kẻ
thần hồn bị suy nhược là
chúng ám vào người để
được cử động quay
cuồng cho đắc ý. Lại
những lúc có cuộc thi
hội, thi hương, thì chúng
tụ họp cả ở cửa trường,
để đợi gọi đến thì ùa vào
mà báo ân báo oán.
Nói ra không hết được;
ta chỉ biết bởi cớ có
nhiều âm hồn còn muốn
sống nữa, nên có khi xảy
ra những chuyện kỳ dị
mà, nếu mắt ta không
đợc quan sát thì ta vội
cho là hoang đường.
Song le , nêu ta chịu khó
bỏ hết cả các thành kiến,
nếu ta chịu lưu tâm suy
xét đôi chút đến nhẽ
huyền vi của máy âm
dương, ta sẽ nhận thấy
rõ là không có sự gì
hoang đường cả. Trên
đời chỉ hoàn toàn có sự
thực mà thôi, cái gì có
thể xảy ra được đều là
thực cả.
Chỉ có một điều, là
không phải ma nào, oan
hồn nào cũng hiện lên
được cả. Ma muốn hiện
hình tất phi đủ tư cách,
phải ở trong những
trường hợp không bị
ngăn trở mới biến hóa
được. Tỷ như vàng muốn
biến hóa ra nước tất phi
nấu lên ngoài ngàn độ,
sự biến từ thể nọ sang
thể kia có phải bất cứ
trường hợp nào cũng xảy
ra đâu?
Cho nên, ma có thể hiện
hình được, trước hết cốt
phi thiêng, mà muốn
thiêng, thì theo như sự
chúng ta cùng biết, phải
có một vài điều kiện.
Một là chết đúng giờ.
Hai là chết trẻ, mà chết
một cách thê tham dữ
dội. Ba là chết oan. Bốn
là được chôn ở chỗ đất
có mạch. Năm là phải
hấp thu được khí thiêng
của trời đất.
Phi mấy điều kiện ấy, thì
chỉ là một mảnh hồn yếu
ớt, phất phưởng, khi tán
khi tụ, bay là là vô định
trong gầm vô định mà
thôi. Mà có được cả mấy
điều kiện vừa kể, cũng
phải tùy từng buổi, từng
chỗ, từng thời, mới hiện
lên được. Ngày xưa, lúc
văn minh Âu Mỹ chưa
tràn sang bên cõi Á
Đông , lúc máy móc chưa
rầm rộ chạy dưới gầm
trời Trung Hoa và Nam
Việt, thì các chốn thị
thành không đông đúc
lắm, các đường sá không
mở mang nhiều, những
chốn hoang vu lạnh lẽo
nhiều hơn những chốn
phồn thịnh , mà sự tối
tăm cũng lâu hơn sự
sáng sủa vì đêm không
có đèn điện rọi đường;
bới thế nên trong một
hoàn cảnh lặng lẽ đìu hiu
khí âm tràn ngập cả non
sông mà phủ trên cuộc
sinh hoạt của loài ngời,
khiến dương khí không
có thể hưng thịnh lên
được.
Nhưng, sau một cuộc suy
vong, khí dương lại dần
dần hăng hái, nó từ cõi
Âu Tây tràn sang Đông
Á, khiến cho các sự vật
thay đổi cả. Máy móc
ngày nào cũng rầm rộ,
xe pháo ngày nào cũng
xôn xao, đêm thì đèn
sáng như ban ngày,
ngày thì ầm ầm như chợ,
lúc nào cũng có kèn có
trống, có âm nhạc hùng
hồn; mà người thì, bị
hoàn cảnh run rủi, cũng
ưa múa may quay cuồng
hoạt động cạnh tranh,
hơn là nhàn cư mà tĩnh
dưỡng.
Cuộc sống ồn ào đã đánh
tan âm khí, ma thiêng
phi bạt đi xa. Những linh
hồn, dù mạnh mẽ đến
đâu, cũng khó lòng hiện
lên được vì khí dương
mạnh quá. Có lẽ các ma
thiêng đều chạy cả về
những chốn đồng rừng xa
vắng, ở lẩn lút trên đồi,
trên ải, không còn hy
vọng gì phảng phất ở
những đô thành.
Chả bù với thời thái bình
êm ái thủa xưa: đâu đâu
âm khí cũng đều vượng
cả, muốn rong chơi chỗ
nào cũng được, không bị
một mãnh lực gì ngăn
cản, đánh tan đi. Thủa
đó, người âm phủ với
người dương gian nào có
xa nhau mấy: ông Bồ đã
vì sự người với ma hay
chung chạ mà viết nên
pho truyện Liêu Trai.
Đến thời này, Liêu Trai
đã hóa ra một cuốn
truyện hoang đường vô
lý! Cho hay ma cũng có
thời!
Tôi có lẽ còn được nhiều
hạnh phúc hơn Bồ tiên
sinh là tôi đã được thấy
ma hiện hình giữa ban
ngày, trong thời đại bây
giờ, lại ở một nơi không
cách xa đô thành phồn
nhiệt mấy. Đó thực là
một sự lạ; và, cũng vì sự
lạ đó, tôi mới chép nên
câu chuyện này, khiến
các bạn cùng được như
tôi, thưởng thức một
chuyện thần linh, gọi là
những lúc thanh nhàn,
quên được cuộc vật lộn
quay cuồng mà ngày
ngày ta phải dấn thân
vào để kiếm cách mưu y
mưu thực.
Thì đây, câu chuyện thần
linh.
Hôm đó, cách đây chừng
khoảng hai năm, tôi về
vùng Nam Định xuống ga
Gôi, vào thăm một ngời
bạn cũ. Lâu ngày mới gặp
được nhau, bạn tôi mừng
lắm, vội vàng sai vợ con
đi giết gà mổ vịt, lại cho
người vợ ra chợ đón mua
những món quà ngon.
tôi được thấy bạn cũng
mừng, hai anh em ngồi
uống trà đàm đạo mãi
cho tói chiều, không biết
mệt.

Tiep>>