Lúc ấy, vào khoảng bốn
giờ. Trời tháng qui hạ,
nồng nực lắm, tuy sắp
sang thu mà cũng vẫn
còn oi. Tôi đến lúc một
giờ chiều, ngồi hàn
huyên với bạn đã ba giờ
có lẻ. Lúc tôi đến, trời
nắng chang chang như
lửa đốt, nhưng khi vào
nhà bạn được hơn một
tiếng đồng hồ thì trời
bỗng đâu sa sầm mặt lại;
mây đen bốn bề rầm rộ
kéo đến, rồi sấm chớp
nối tiếp nhau xé toạc
quãng không gian bằng
những tiếng nổ ầm ầm và
những luồng quang
tuyến sáng xanh chói lọi.
Sau cuộc thị uy thị hùng
ấy, mưa ở lưng chừng tới
xuống trần ai như thác
chảy, nhưng chỉ trong
quãng nửa giờ lại tạnh
ráo ngay. Mây đen, tụ lại
ít lâu, cũng theo chiều
gió tan đi hết cả. Trời lúc
nãy bi vẩn ám , bây giờ
quang đãng như không;
vài tiếng sấm cuối mùa
thỉnh thoảng nổi dậy,
nhưng chậm rãi uể oi,
không có vẻ hùng tráng
như khi mưa chưa rỏ
giọt.
Mặt trời , khỏi bị che kín
sau bức màn mây tối, lai
vui vẻ tia ra những luồng
ánh sánh đỏ rực và gay
gắt; hình như sau mỗi
trận mưa rào, thì ánh
nắng càng nồng càng
đượm; để cỏ cây mau
chóng được khô ráo nhẹ
nhàng. Mưa xuống nắng
lên là một sự rất thường
trong thời tiết. nhưng sự
đó không xảy ra trong
các mùa êm dịu như
xuân thu, và trong vụ
mấy tháng mùa đông rét
mướt. Nó chỉ thường xảy
ra giữa mùa hạ, là một
mùa hay có giông tố
thất thường.
Mỗi một lần mưa xuống
nắng lên, thì khí đất lại
ngùn ngụt bốc cao khỏi
đầu ngọn cỏ, hơi thở của
Tạo vật lại nặng nề bực
bội , mà khí hậu thì lại
hóa ra độc địa vô cùng.
Những buổi trái trời trái
đất ấy, ngoài sự làm cho
khí hậu hóa nên ám
chướng, có lẽ còn có một
mãnh lực gì u ẩn, huyền
bí, xúc động cả các âm
hồn. Người ta phòng
nghiệm ra rằng, sau một
cơn bão, khí trời ở chỗ
thôn quê có mùi khen
khét, khiến nhiều kẻ
tưởng lầm là sét đốt
cháy một vùng nào. Sự
thật chỉ là, dưới sức
mạnh âm ỉ của các luồng
điện nhấp nhoáng trong
không gian, dưỡng khí
tụ đặc lại mà gây nên
mùi khét. Sự tụ đặc ấy vô
hình, ta chỉ nhận thấy
như hưởng của nó mà
thôi ; nếu không có nhà
bác học thí nghiệm xét
ra, có lẽ ta cũng cho là
hoang đường.
Hoang đường là tất cả
mọi sự mà loài người
chưa tìm ra cội rễ căn
nguyên vậy.
Sự tôi sắp nói ra đây, vì
chưa dò xét được
nguyên cớ, nên cũng
phải tạm liệt vào loại
hoang đường. Ấy là sự
thay đổi trong cõi huyền
bí do sức của luồng điện
trong không khí tạo nên.
Âm hồn làm bằng chất
gì, ta không được rõ; ta
chỉ biết nó vô hình ảnh,
nó nhẹ nhàng phảng
phất, đằm như hơi
sương, thoảng như làn
gió, nó tan đi hay tụ lại
theo những luật riêng óc
mình không xét đoán
được Nó cũng ví như
những khói, những luồng
điện trong vũ trụ vậy
Những nhà phù thủy cao
tay, những kẻ thôi miên
thiện nghệ phần nhiều
đều luyện được một thứ
mãnh lực tiềm tàng có
thể sai khiến âm hồn tan
tụ, tỷ nhà nhà kỹ sư biết
cách phát điện đi hay
gom điện lại. Nếu ta cho
âm khí là một thứ điện,
thì ta sẽ nhận rằng mỗi
khi mưa dầm gió bấc,
mỗi khi trời đất nặng nề,
mỗi khi có mưa xuống
nắng lên, thứ điện đó
thường hay tụ lại thành
khối. Nó tựa như chịu
ảnh hưởng mật thiết của
các luồng điện trong
không khí, mỗi khi có
sấm sét thì bị rung
chuyển, xúc động; rồi,
khi sấm sét đã nguôi nó
cũng đông lại, cũng đặc
lại như dưỡng khí, để
hiện ra thành bóng.
Vì tình cờ run rủi, tôi đã
được mục kích sự âm hồn
hiển hiện, sau một trận
mưa sau một ngày gay
gắt nắng. Hôm đó, ngồi
đàm luận cùng bạn, tôi
đương vui vẻ, kể lể mọi
nỗi hàn huyên tâm sự,
thì bỗng thấy bạn tôi
như chợt nghĩ đến sự gì,
vùng đứng dậy, vừa kéo
tay tôi, vừa nói:
-Bác hây theo tôi, sẽ cho
bác xem một sự lạ lắm!
Tôi ngạc nhiên, hỏi bạn:
Trời đang mưa xuống
nắng lên thế này, khí đất
bốc lên ngùn ngụt như
kia, bác muốn chúng ta
đi đâu?
- Bác cứ theo tôi, rồi tự
khắc rõ! Bác sẽ không
phải hối hận xông pha
mưa nắng đâu. Mau lên,
kẻo bỏ mất dịp này thì
uổng quá!
Nói đoạn, bạn kéo tay
tôi rõ mạnh. tôi không
cưỡng cũng không dùng
dằng, vội đứng dậy cùng
đì. Hai chúng tôi ra khỏi
nhà, lần theo bờ ruộng đi
một quãng khá xa, gần
tới một cái đồi. Đến một
nơi cổ am, có bóng cây
cao rườm rà phủ kín một
vùng đất rộng, bạn tôi ra
hiệu bảo tôi ngừng bước.
Tôi theo đúng lời bạn,
đứng tựa lưng vào gốc
cây, nhưng chưa hiểu
bạn tôi định tâm cho
xem một cảnh vật thế
nào.

Tiep>>